
Dawny Pałac Biskupów Krakowskich, Oddział Muzeum Narodowego w Kielcach
Muzea, parki etnograficzne, skanseny
Dawny Pałac Biskupów Krakowskich to najcenniejszy zabytek architektury Kielc, jedyna w Polsce tak doskonale zachowana rezydencja z epoki Wazów.
Pałac, wzniesiony w latach 1637–1644 z inicjatywy biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika, miał być rezydencją magnacką godną najwyższego dostojnika państwowego i kościelnego. W architekturze, dyspozycji wnętrz, detalach architektonicznych, dekoracji przenikają się wpływy włoskie i rodzime, a wciąż czytelny bogaty wystrój architektoniczno-malarski przypomina o dokonaniach fundatora na rzecz państwa i Kościoła. W 1. połowie XVIII stulecia pałac został rozbudowany o dwa boczne skrzydła, które, oprócz dodatkowej powierzchni mieszkalnej, zmieniły charakter budowli, zbliżając ją do francuskiej rezydencji typu entre cour et jardin [fr. między dziedzińcem a ogrodem]. Nadany wówczas układ przetrwał do dziś i stanowi malowniczą dominantę w krajobrazie miasta. Pałac pełnił funkcję czasowej siedziby biskupów krakowskich do 1789 roku, czyli momentu upaństwowienia dóbr biskupich uchwałą Sejmu Wielkiego. Pozostał jednak ośrodkiem władzy państwowej. W XIX i XX wieku we wnętrzach mieściły się biura instytucji publicznych, wojskowych i dydaktycznych. W 1971 roku jako siedziba kieleckiego muzeum został przystosowany do celów ekspozycyjnych.