Green Velo

Szlak "Doliny Łyny" to oznakowana zielonym kolorem trasa rowerowa o długości ok. 30 kilometrów, łącząca Sępopol z Bartoszycami. Biegnie dwoma brzegami tej rzeki przez rolnicze, otwarte tereny, pomiędzy wioskami, w których zachowało się sporo starych, poniemieckich domów z czerwonej cegły. Szlak ma dobre nawierzchnie, a jego atrakcją są zabytki miast: Bartoszyce i Sępopol oraz stadnina koni trakeńskich w Liskach.

Ogólny przebieg szlaku: Bartoszyce - wyjazd z miasta w kierunku na Maszewy (0,0 km) - droga na Witki, zjazd z drogi wojewódzkiej (3,0 km) - Wiatrowiec (10,3 km) - Sępopol (15,4 km) - Liski (22,6 km) - Skitno (27,8 km) - Bartoszyce (32,0 km).

Długość szlaku, uwzględniając domknięcie pętli przez centrum Bartoszyc - najlepiej szlakiem Green Velo - wynosi ok. 35 km. Trasa jest łatwa, pozbawiona dużych wzniesień i poprowadzona dobrymi drogami asfaltowymi.
W miejscowościach na szlaku zachowały się liczne stare domy z czerwonej cegły, pokryte ceramiczną dachówką i posiadające ozdobne gzymsy i fryzy. Takie budownictwo charakterystyczne było dla całego obszaru Prus Wschodnich w XIX i początku XX wieku. Zachowane do dzisiaj obiekty tworzą charakterystyczny krajobraz kulturowy wsi warmińskiej. Mimo zniszczeń dokonanych przez Armię Czerwoną w czasie ofensywy 1945 roku oraz późniejszej, wieloletniej dewastacji opuszczonych majątków, w ostatnich latach uroda dawnej architektury odkrywana jest na nowo.
Trasa rozpoczyna się w południowo-wschodniej części Bartoszyc. Pierwsze trzy kilometry prowadzi ruchliwą drogą wojewódzką nr 592, na której należy zachować ostrożność z uwagi na szybko poruszające się pojazdy. Następnie skręca w lewo, na Witki, i biegnie dalej drogami lokalnymi przez Wiatrowiec. Na terenie wsi znajduje się przystanek linii kolejowej, wybudowanej w 1866 r., łączącej port w Królewcu z Odessą nad Morzem Czarnym. Obecnie kursują tędy jedynie pociągi towarowe.
Następnie szlak prowadzi do Sępopola – niewielkiego miasteczka, założonego w 1331 r. przez Krzyżaków. O przebiegającej w pobliżu granicy państwa przypomina budynek Straży Granicznej. Specyficzna lokalizacja Sępopola – w zakolu Łyny, w miejscu, w którym wpada do niej rzeka Guber, przez co miasto jest prawie w całości otoczone wodą. To, mimo znacznego potencjału obronnego, nie przyczyniła się do jego rozwoju. W XIX w. przewidywana konieczność budowy kilku mostów spowodowała, że główny węzeł kolejowy Prus Wschodnich zlokalizowano w odległych o 12 km Korszach. W 1945 r. Sępopol został w 80% zniszczony. Z ważniejszych zabytków zachował się gotycki kościół pw. św. Michała Archanioła z XIV w., z górującą nad miastem wieżą, na której, na wysokości ok. 60 m, udostępniono taras widokowy. We wnętrzu świątyni można zobaczyć barokowy ołtarz główny i ambonę z 1. poł. XVII w. oraz kaplicę grobową rodu Kunheimów, właścicieli pałacu w pobliskich Judytach. Obok mostu na Łynie zachował się fragment murów obronnych z herbem miasta. Interesującym obiektem jest także użytkowana do dziś, secesyjna wieża ciśnień, wybudowana w 1912 r.
Z Sępopola przez Smolankę i Turcz szlak prowadzi dalej do Lisek. Znajduje się tu stadnina koni rasy trakeńskiej, której początki sięgają 1740 r. Tradycja hodowli koni odrodziła się po II wojnie światowej, przez wiele lat była to największa stadnina w Polsce. Warto zwrócić uwagę na zabudowania gospodarcze, ustawione wokół obszernego dziedzińca. Przy jednym z jego boków stoi dwór zarządcy obiektu. Ze stadniną sąsiadują budynki mieszkalne oraz dawna szkoła.
Z Lisek szlak prowadzi w kierunku drogi wojewódzkiej nr 512 z powrotem do Bartoszyc. Trasa kończy się w pobliżu położonego na obrzeżach miasta, gotyckiegi kościoła pw. św. Jana Chrzciciela.

Atrakcje na szlaku:

1. Bartoszyce - układ urbanistyczny, zabytki

2. Sępopol - pozostałości murów miejskich, kościół

3. Liski - stadnina koni trakeńskich

4. Dolina Łyny

Szlak w całości przejezdny dla roweru z sakwami / przyczepką rowerową. Szlak poprowadzony w całości lub części po drogach, gdzie natężenie ruchu pojazdów jest średnie, występuje min. 1 niebezpieczne skrzyżowanie (pozbawione przejazdów rowerowych lub sygnalizacji świetlnej), raczej nie polecany dla rodzin z dziećmi.