Czas przejazdu ze zwiedzaniem
To fragment długodystansowego Wschodniego Szlaku Rowerowego, który liczy prawie 2000 km i przebiega przez pięć województw: warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, podkarpackie i świętokrzyskie. Początek (lub koniec) szlaku znajduje się w Końskich. Tutaj też rozpoczyna się część świętokrzyska, która przebiega przez całe województwo – z zachodu na wschód – do Sandomierza.
Ten fragment ma 197 km długości. Na wielu fragmentach szlak prowadzi po wydzielonych drogach rowerowych. Jest dobrze oznakowany, jazda nim nie powinna sprawiać trudności nawigacyjnych. Przy szlaku znajdują się liczne wiaty ze stołami, przy których można odpocząć (Miejsca Obsługi Rowerzystów, tak zwane MOR-y). Są również Miejsca Przyjazne Rowerzystom (MPR-y).
Decydując się na przejechanie całego szlaku, należy mieć na uwadze dosyć sporą sumę przewyższeń – 2800 m. Najwięcej podjazdów czeka nas w okolicach Kielc. Najwyżej wjedziemy jednak w okolicach Marianowa, koło Iwanisk osiągniemy wysokość 360 m n.p.m.
Przebieg
Końskie (0,0 km) - Stadnicka Wola (4,3 km) - Sielpia Wielka (11,2 km) - DK 74 (14,9 km) - Radoszyce (19,0 km) - Mościska Duże (21,6 km) - Węgrzyn (27,6 km) - Grzymałków (37,3 km) - Malmurzyn (42,8 km) - Oblęgorek (53,0 km) - Chełmce (55,8 km) - Podzamcze Piekoszowskie (63,2 km) - Kielce-Białogon (71,6 km) - Kielce-Park Kultury i Wypoczynku (77,3 km) - Dyminy (83,4 km) - Suków (87,3 km) - Borków (96,0 km) - Ujny (105,1 km) - Raków (123,7 km) - Marianów (141,0 km) - Iwaniska (150,3 km) - Ujazd (153,9 km) - Klimontów (167,7 km) - Jachimowice (175,9 km) - Skotniki (184,1 km) - Sandomierz (197 km)
Dane techniczne
Długość: 197 km
Typ roweru: Szosowy, turystyczny
80% drogi asfaltowe
11% drogi rowerowe asfaltowe
5% kostka brukowa
4% drogi szutrowe
Stopień trudności: Trasa średnio trudna
Oznakowanie bardzo dobre, pomarańczowe tabliczki z logo Green Velo na słupkach
Dojazd i początek trasy
Początek szlaku Green Velo znajduje się w Końskich, przy ul. Partyzantów, w pobliżu pałacu Małachowskich. Tutaj też mieści się MOR. Zaparkować można nad pobliskim zalewem, przy ul. Browarnej. Przejazd Green Velo można także rozpocząć w Kielcach lub w Sandomierzu, dokąd dojedziemy pociągami. Z dworca głównego w Kielcach odchodzą dwa łączniki (nr 501, 502) do głównego szlaku Green Velo.
UWAGA! W grudniu 2021 planowane jest przywrócenie ruchu kolejowego między województwem świętokrzyskim a łódzkim - możliwy będzie dojazd pociągiem na początek szlaku Green Velo do Końskich ze Skarżyska-Kamiennej, Opoczna i Tomaszowa Mazowieckiego.
Opis techniczny
Przejazd Green Velo rozpoczynamy w centrum Końskich nieopodal zespołu pałacowo-parkowego Małachowskich. Do Sielpi Wielkiej szlak prowadzi ciągiem pieszo-rowerowym z kostki betonowej. Nad zalewem znajduje się pierwsze dogodne miejsce do odpoczynku (MOR). Znajdziemy tu wiatę, a w sezonie letnim – bogate zaplecze gastronomiczne. Za miejscowością jedziemy dalej wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 728, tym razem wydzieloną asfaltową drogą dla rowerów.
Kolejna część trasy to przejazd wiejskimi asfaltami w pagórkowatym już terenie Wzgórz Koneckich i Pasma Oblęgorskiego. W Oblęgorku warto zobaczyć pałacyk Henryka Sienkiewicza . Kolejnym ciekawym miejscem na szlaku będzie Podzamcze Piekoszowskie, gdzie znajdują się ruiny barokowego pałacu Tarłów z XVII w.
Jedziemy dalej w kierunku Kielc i Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. Przejeżdżamy przez dzielnicę Białogon oraz Park Kultury i Wypoczynku. Z centrum Kielc, do głównej nitki Green Velo dochodzą dwa łączniki. Warto się nimi udać, chcąc zobaczyć słynną Kadzielnię lub Pałac Biskupów Krakowskich. Dalej przyjdzie nam pokonać Pasmo Posłowicko-Dymińskie. Kierujemy się na południe. Przejeżdżamy przez Czarną Nidę i wąskimi asfaltami docieramy nad zalew w Borkowie.
Kolejna część trasy prowadzić będzie leśnymi ostępami Cisowsko-Orłowińskiego Parku Krajobrazowego. Pomiędzy Holendrami a Smykowem czeka nas krótki odcinek szutrowy. Jadąc wzdłuż rzeki Czarnej docieramy do Rakowa. Przed nami kilka podjazdów, w tym największe, jakie przyjdzie nam pokonać na świętokrzyskim odcinku Green Velo – w okolicach Marianowa (360 m n.p.m.). Od Iwanisk pojedziemy drogą rowerową wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 758.
Mijamy ruiny zamku Krzyżtopór w Ujeździe , a nieco dalej osadę neolityczną w Kopcu . Za Klimontowem ponownie jedziemy drogą wojewódzką, jednak tym razem bez wydzielonej drogi dla rowerów. Teren staje się bezleśny, lekko pofałdowany za sprawą Wyżyny Sandomierskiej. Po drodze towarzyszyć nam będą liczne sady. Kierujemy się w stronę Wisły. Ostatni odcinek do Sandomierza pokonamy już po płaskim terenie.
Atrakcje na trasie
Zespół pałacowo-parkowy Małachowskich w Końskich
Pałac ufundował w XVIII w. kanclerz Jan Małachowski, który uczynił z Końskich swoją główną siedzibę. Powstał obiekt z pięknym ogrodem, wzorowany na letniej rezydencji królów saskich. W XIX w. dobudowano kolejne budynki: oranżerię egipską, świątynię grecką, gloriettę, a także liczne baszty i pomniki. W odnowionym obiekcie mieszczą się dziś instytucje miejskie, PTTK oraz kawiarnia.
Sztuczne jezioro utworzone w latach 60. XX w. na rzece Czarna, pełniące obecnie funkcje rekreacyjne. Nad jego brzegami zlokalizowane są liczne ośrodki wypoczynkowe, co w połączeniu z bogatym zapleczem gastronomicznym i rozrywkowym sprawiło, że Sielpia stała się popularnym kurortem wypoczynkowym. W wyniku modernizacji zbiornika w 2021 r. powstały m.in. nowe molo, obiekty małej architektury i droga łącząca brzegi północny i południowy.
Ruiny pałacu w Podzamczu Piekoszowskim
Barokową rezydencję wzniesiono w latach 1649–1655 na wzór Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach. Służyć miała jednemu z najbogatszych rodów w Polsce – rodzinie Tarłów herbu Topór. Monumentalną budowlę zdobią cztery sześcioboczne baszty. Podobnie jak reszta pałacu, od 1860 r. pozostają one w ruinie.
Rezerwat utworzony w starym wyrobisku po eksploatacji wapienia. Ochroną objęto jego najwyższe wzniesienie – Skałkę Geologów z widocznymi lejami krasowymi, żyłami kalcytu, jaskiniami oraz licznymi skamielinami. Znajduje się tu pięknie wkomponowany w skaliste zbocze amfiteatr. Przeciwległym zboczem biegnie ścieżka spacerowa z tarasami widokowymi. Można również zwiedzić Podziemną Trasę Turystyczną, prowadzącą przez trzy kadzielniańskie jaskinie.
Geonatura Kielce
www.geonatura-kielce.pl
rezerwacja wstępu do jaskini (speleoklub świętokrzyski) – tel. 695 213 381
Wzgórze Zamkowe
Jego nazwa pochodzi od warownego Pałacu Biskupiego, ufundowanego w latach 1637–1641 przez bp. Jakuba Zadzika. W środku znajduje się Muzeum Narodowe, Sanktuarium Marszałka Piłsudskiego i galeria malarstwa polskiego z płótnami m.in. Jacka Malczewskiego, Witkacego, Stanisława Wyspiańskiego. Z pałacem sąsiaduje Katedra Wniebowzięcia NMP, pierwotnie romańska, po licznych przebudowach w dominującej części barokowa. Nieopodal wznosi się klasycystyczny gmach dawnego gimnazjum męskiego, Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego, kameralny XVII-wieczny kościół Świętej Trójcy oraz modrzewiowy dworek Laszczyków z XVIII w.
Muzeum Narodowe
Plac Zamkowy 1
tel. 41 344 23 18
www.mnki.pl
Muzeum Lat Szkolnych Stefana Żeromskiego
ul. Jana Pawła II 5
tel. 41 344 57 92
www.mnki.pl/zeromski
Dworek Laszczyków
ul. Jana Pawła II 6
tel. 41 344 92 97
www.mwk.com.pl
Borków to niewielka miejscowość letniskowa położona wśród lasów. Znajduje się tu sztuczny zbiornik na rzece Belniance. Głębokość wody nie przekracza 2,5 m. Atrakcję stanowi kąpielisko z plażą oraz oświetlone nocą molo. Wzdłuż brzegu poprowadzono deptak spacerowy. Nad zalewem działają wypożyczalnie sprzętu wodnego, bary i restauracje, wybudowano boiska do siatkówki plażowej. Można tu skorzystać z oferty ośrodka jazdy konnej Amazonka. W pobliżu znajdują się liczne obiekty noclegowe.
Najokazalszy budynek Rakowa, zwany też Domem Ariańskim, wzniesiono na przełomie XVI i XVII w. Wyróżnia go późnorenesansowy styl. Dom, pamiętający czasy Braci Polskich, często zmieniał właścicieli. Mieściły się tu m.in.: karczma, magazyn i biblioteka. Dziś można obejrzeć wystawę poświęconą historii miasteczka oraz ruchowi ariańskiemu na ziemiach polskich. W niewielkim Rakowie na uwagę zasługują także rynek i XVII-wieczne kościoły: Trójcy Świętej i św. Anny.
Dom Ariański (Dom Wójta), ul. J. Sienieńskiego 5/11
Ruiny zamku „Krzyżtopór” w Ujeździe
Wzniesiona z fundacji Krzysztofa Ossolińskiego w latach 1631–44 rezydencja miała symbolizować wielkość i wieczną potęgę jednego z najbogatszych rodów Rzeczpospolitej. Budowla była wizualizacją kalendarza, miała 4 baszty, 12 sal balowych, 52 komnaty i 365 okien. Po zniszczeniu w czasie wojny domowej, prowadzonej przez konfederację barską (1768–1770), pałac nie odzyskał już dawnego blasku i popadł w ruinę. Do naszych czasów zachowały się zrewitalizowane mury, baszty i podziemia. Obiekt można zwiedzać.
tel. 15 860 11 33
www.krzyztopor.org.pl
Osada neolityczna w Kopcu
W 2020 r. w Kopcu powstała rekonstrukcja osady neolitycznej sprzed 5 000 lat. Stworzyli ją dwaj miłośnicy historii. Osadę można zwiedzać. Znajduje się tam siedem obiektów, w tym sześć domów, a także budynki gospodarcze, takie jak pracownia krzemieniarza, plecionkarza, pracownia ceramiczna, jest także mini zoo.
Kopiec 1a
tel. 697 095 999
www.osadakopiec.pl
W Klimontowie znajduje się kolegiata pw. św. Józefa – jeden z najciekawszych obiektów barokowych na terenie Polski. Jej budowę rozpoczęto w 1643 r. według projektu włoskiego architekta – Wawrzyńca Senesa. Ostatecznie ukończona została 140 lat później. Kościół stanowi mauzoleum rodziny Ossolińskich – fundatorów kościoła i założycieli miasta Klimontowa. W pobliżu znajdują się renesansowy zespół klasztorny dominikanów z XVII w. z kościołem św. Jacka, synagoga z 1851 r. oraz zabytkowy rynek.
Kolegiata, ul. Krakowska 4, tel. 15 866 15 38
Sandomierz
To jedno z najstarszych, a przy tym najpiękniejszych miast w Polsce. Zachował się tu pierwotny XIV-wieczny układ urbanistyczny, w obrębie którego znajduje się liczna grupa zabytków i muzeów. Zwiedzanie warto rozpocząć na rynku, nad którym dominuje bryła ratusza z przełomu XIV i XV w. Otaczają go bogato zdobione kamienice, a pod jego płytą funkcjonuje Podziemna Trasa Turystyczna. Prawdziwą perłą historii jest późnoromański kościół św. Jakuba, wzniesiony w 1226 r. – jedna z najstarszych ceglanych świątyń w Polsce. Z fundacji Kazimierza Wielkiego powstały: gotycka Katedra pw. Narodzenia NMP (1360 r.) oraz Zamek Królewski. Obecnie mieści się w nim Muzeum Okręgowe. Cennymi zabytkami są również: Dom Długosza z 1476 r. (obecnie Muzeum Diecezjalne), Brama Opatowska z XV w., Ucho Igielne (Furta Dominikańska). W jednej z kamienic na rynku obejrzymy unikalną wystawę „Świat Ojca Mateusza”. Nad miastem góruje, pięknie oświetlone nocą, Collegium Gostomianum – budynek jednej z najstarszych w Polsce szkół średnich, założonej w 1602 r.
Muzeum Okręgowe (MPR)
ul. Zamkowa 12
tel. 15 644 57 57
www.zamek-sandomierz.pl
Muzeum Diecezjalne
ul. Długosza 9
tel. 15 833 26 70
www.domdlugosza.sandomierz.org
Wystawa „Świat Ojca Mateusza”
ul. Rynek 5
tel. 534 883 883
www.swiatojcamateusza.pl
